Yazar: Gülhan Düzgün (gulhanduzgun@antraktsinema.com)

Gülhan Düzgün bütün yazıları

 “Bu dünyanın insanı irkilten yanı korkunçluğu değil olağan görünüşüdür.”

 

 

 

 

Hiç düşündünüz mü Rakun Kuzgun’a aşık olursa neler olur? 

 

Siz hala Serseri Aşıklar’a, Hotel Chevalier’e takılıp kalmış olabilirsiniz, Patricia, Natalie derken yıllar geçmiş, Fantastic Mr. Fox’u, Darjeeling Limited’i defalarca izlemiş, Marc Jacobs for Louis Vuitton Wildlife Drawings by Eric Anderson valizler aylarca rüyalarınızı süslemiş, duştan sonra sarı bornozunuzu giyip hayaller kurmuş, Where Do you Go to My Lovely şarkısını sabah akşam dinlemiş olabilirsiniz. Takılıp kaldığınız yerlerden çıkın. Ayrıntıların prensi, absürtlüklerin çocuğu Wes Anderson yedinci filmini yaptı, üstelik Cannes Film Festivali’nin açılış filmi olmayı başardı. Moonrise Kingdom’daki yeni efsane karakterlerimizle tanışın: Anti-kahramanlarımız kuzgun Suzy Bishop ve rakun Sam Shakusky.

 

Nuh’un Gemisi’nden ilk o çıktı. Kehanetlerin kuşu… Ama kuzgunu en iyi tanımlayan kuzgunlar üzerine uzmanlaşan biyolog Bernd Heinrich: İleri derecede bireysel ve öngörülemez biçimlerde davranmaya yatkın… Üstelik kuzgunlar aşık oluyorlar. İşte Wes Anderson’ın kuzgun karakterli filmleri, kuzgun ruhlu aşıkları ve kuzgun kişilikli film karakterleri: İleri derecede bireysel ve öngörülemez biçimlerde davranmaya yatkın… 

 

Wes Anderson’ın fantastik hayvanlar alemine girişimizi Fantastic Mr. Fox ile yapmıştık. Moonrise Kingdom ile bu dünyaya bir adım daha atıyoruz. Yeni Dünya’nın Erdil Yaşaroğlu’su ile tanışmaya hazır mısınız?  

 

1965 yılına gitmeye, sepia-soaked rengi bir filme, Wes Anderson’dan muhteşem plaklar dinlemeye, valizler konusuna yeniden takılmaya, ayrıntı obsesif bir yönetmenin dünyasına, ilk aşkınıza, ilk öpücüğe, 12 yaşınıza, kamp yıllarına, mektup arkadaşlığı dönemlerine, tıpkı Darjeeling’deki gibi 3 erkek kardeşe, örgü berelere, sabahlıklara, pijamalara, sarı renge, vintage güneş gözlüklerine, el yazısı mektuplara, bebek evlerine, haritalara, planlara, patikalara, kızma biradere, legolara, tartan okul çantalarına, dar kısa paça pantolonlara, Bill Murray, Jason Schwartzman, Darjeeling’deki gibi Roman Coppola ile yazılan senaryoya, müziğe uygun döşenmiş slow motion sahnelere dönmeye hazır mısınız? Bir yönetmenin retrospektifinde bu kadar çok alamet-i farikaya rastlamak bir sinefil için doyum noktası. 

 

Wes Anderson, bizim gibi detay obsesif sinefillere bolca malzeme veriyor. Biz o detaylarla günlerce yatıp kalkıyor, araştırıyor, buluyor ve onlara sarılıp uyuyoruz. Wes kadar ayrıntı obsesifim, henüz diğer altı filmindeki ayrıntıları, takıntıları yeni atlattım ama yetmez; bana yeni takıntılar, yeni uğraşlar gerek diyorsanız buyurun buradan: Yeni kostümler, şık ve orijinal boyun bağları, içerisinde kitaplar taşınan sarı valizler, okul ayakkabıları, bebe yaka şeftali tonlarındaki elbiseler, 1960’ların plakları, kahramanları genç bir kız olan bilim kurgu kitapları, tartan deseni, Edward Hopper resimleri, Fransız Yeni Dalgası, Ken Loach’un Kes filmi (Wes Anderson Moonrise Kingdom’da Ken Loach’ın Kes filminden etkilendiğini söylemiş), Benjamin Britten’ın “Genç Kimseler için Orkestra Rehberi”, “Henry Purcell’dan Bir Tema Üzerine Fug ve Varyasyonlar”… 

 

Moonrise Kingdom: Yıl 1965. Yer: Gerçekte var olmayan bir ada: New Penzance Adası. 

 

Önce etaminle (cross stitch) işlenmiş kırmızı bir ev panosu görüyoruz (fotoğraftakine benzer bir pano). Takıntı 1: Artık aşağıdaki fotoğrafta olduğu gibi iphone kılıfı mı işlersiniz, Audrey Hepburn tablosu ile etaminin zirvelerine mi koşarsınız, bilemem. Bishopların evini hızlı pan ile bebek eviymişçesine tarıyoruz. 

Edward Hopper tablolarına benzer evler, mekanlar, deniz fenerleri görüyoruz. 
 

Filmin sırlarını açık edecek değiliz, dönelim kendi anılarımıza…
 

Moonrise Kingdom’ı izleyenler, ilk gençlik yıllarına ait anıları, kamp hatıralarını, ilk aşklarını, ilk öpücüklerini, yaz kampındaki o uyuz oğlan çocuğunu, mahallelerinde, sitelerinde, yazlıktaki arkadaş gruplarında, sınıflarında bulunan uzlaşmaz, zıt, ayrıksı, absürt, oyun bozan, farklı kitaplar okuyan, iyi giyinen, güzel kızları hatırladılar. Arkadaşları tarafından sevilmeyen, dışlanan, oyunlara alınmayan kişi siz de olabilirsiniz. Mahallenin ayrık otu…
 

Zaten karakterlerimiz Suzy ve Sam da öyle sınıfın en çalışkanı, en güzeli, en yakışıklısı, en sevileni, en güzel şarkı söyleyeni, en güzel dans edeni değiller… Coolluğuna ve absürtlüğüne hayran olunan karakterlerden de değiller. Onlar anti kahraman…

 

Hani sınıfımızda olan o uyuz kız Suzy. Kimseyle geçinemeyen, aykırı, uyuşamayan, uzlaşamayan… Kimsenin arkadaşlık etmek istemediği, dışladığı, grup oyunlarına almak istemediği, oyunlarda mızıkçılık yapan kız işte Suzy. Sınıfın ve kampın “öteki”si onlar!

 

Benim çocukluğumda yaz kampına gittiğimiz yerin biraz ilerisinde Edirne Yetiştirme Yurdu öğrencilerinin kampı vardı. Anne ve babamıza kızdığımız zamanlar –malum ergenlik başlangıcı- o kızlardan biri olma hayalleri kurardık. Tıpkı Moonrise Kingdom’da Suzy’nin Sam’e söylediği gibi… Annesiz ve babasız olmanın özgür olma hali olduğunu düşünürdük.
 

Suzy ve Sam ne kadar “öteki” olsalar da birbirlerine duydukları büyük aşk ve bunun için verdikleri mücadele sonucu tüm arkadaşlarının saygısını ve sevgisini kazanırlar. Sam’in arkadaşları, yardım etmek için seferber olur. Büyük bir plan kurarlar ve Sam’i kimsesizler yurduna, Sosyal Hizmetler Görevlisi Tilda Swinton’ın eline düşmekten kurtarırlar.

Dönelim takıntılarımıza. Suzy’nin filmdeki stili şimdiden moda dergilerinde kendine yer bulmaya başladı: Yavru ağzı ve sarı bebe yaka elbiseler, diz altı beyaz çoraplar, sarı vintage valiz, tartan okul çantası, eye linerlı gözler, içinde kitaplar taşınan valizler…

 

Suzy’nin valizindeki kitaplara bir göz atalım. Hayallerinizi yıkmak istemem ama gerçekte var olmayan kitaplar bunlar. Kahramanları genç bir kız olan bilim kurgu kitapları. Wes Anderson’ın gerçekte var olmayan bu kitaplarla ilgili bazı projeleri varmış. İllüstratörlere çizdirilmiş, tasarımları harika olan kitap kapaklarına bir göz atalım:
 

1) The Return of Auntie Lorraine, film için kapak tasarımını yapan Kevin Hooyman.

2) The Francine Odysseys, film için kapak tasarımını yapan Juman Malouf

3) Disappearence of the 6th Grade. Tasarım Eric Anderson

4) Shelly and the Secret Universe. Tasarım David Hyde Costello

5) The Girl from Jupiter

The Darjeeling Limited filminde de Jack Whitman’in yazdığı “Invisible Ink and Other Stories” (Görünmez Mürekkep ve Diğer Öyküler) kitabı aslında var olmayan bir kitaptır. Tıpkı filmde Natalie Portman’ın kullandığı Voltaire number 6 parfümünün gerçekte var olmayan bir parfüm olması gibi…

 

Adorno’nun dediği gibi “Bu dünyanın insanı irkilten yanı korkunçluğu değil olağan görünüşüdür.” Wes Anderson, bu olağanlığın dışına çıkmayı, bambaşka bir dünya sunmayı, her ayrıntısı ile sarılıp uyuyacağınız harika düşler yaratmayı, düşlerinizi renklendirmeyi, ilk aşk heyecanlarınızı kalbinize düşürüp günlerce kalbiniz pır pır ederek gezinmenizi, sabahları gülümseyerek uyanmanızı sağlıyor. Şimdi El Yazısı filminde Göynük Saat Kulesi’nde buluşan minik Ragıp ve Sevgi’nin ellerinden tutup onları bu filme götürün ve çocukluğun keşfedilmemiş dehlizlerini keşfetmelerini sağlayın.