|
Mohsin Hamid 1971’de Pakistan, Lahor’da doğdu. Babasının Standford Üniversitesi’nde yaptığı doktora çalışması nedeniyle 3-9 yaşları arasında ABD’de yaşadı. Daha sonra ailesiyle Pakistan’a geri döndü. Üniversite eğitimi için yeniden ABD’ye gelen Hamid, 1993 yılında Princeton Üniversitesi’nden mezun oldu. Ayrıca Harvard Üniversitesi’nde hukuk okudu. New York’ta yönetim danışmanı olarak çalıştı. Hamid, ilk romanı Moth Smoke’u 2000 yılında yazdı. Kitap, Betty Trask ödülünü kazandı. Ayrıca PEN/Hemingway yarışmasında finalist olurken, New York Times’ta yılın en göz alıcı kitabı seçildi. Mohsin Hamid, 11 Eylül’den sonra ABD’den ayrılıp Londra’ya yerleşti. Halen New York Times ve Times gazetelerinde yazıyor ve Londra’da yaşıyor. Reluctant Fundamentalist, 2007’de basıldı, 30 dile çevrildi ve önemli ödüller aldı. Hamid, Princeton Üniversitesi’nde öğrenciyken, Dövmeli Kız (The Tatooed Girl) adlı romanıyla başımızı döndüren yazar Joyce Carol Oates’in öğrencisi oldu. Reluctant Fundamentalist, 2008’de Gönülsüz Kökten Dinci adıyla Türkçe’ye çevrildi ve Elif Şafak’ın sunumuyla, Hayykitap tarafından basıldı. Elif Şafak, roman için: “Eğer gönüllü ya da gönülsüz ‘Batı karşıtı ya da İslam karşıtı katı tepkiseller’ yetişsin istemiyorsak, eğer bu sağırlığın yerini hakiki bir kültürel olgunluk ve medeniyetler arası diyalog alsın istiyorsak, işe evvela araftaki bireyin hayal kırıklıklarını anlamaktan başlamak lazım. Bu kitabı okumak lazım. Tartışmak lazım. Eleştirmek ve anlamak lazım ki Batı ile Doğu arasındaki hayali sınırları samimiyetle sorgulayabilelim.” dedi.
Zoraki Radikal adıyla 24 Mayıs 2013’te ülkemizde vizyona giren filmin yönetmeni, 1957 Hindistan doğumlu Mira Nair, Delhi Üniversitesi’nde sosyoloji okudu. Nair, 19 yaşında burs alarak ABD’ye Harvard Üniversitesi’ne gitti. Günümüzde hala Columbia Üniversitesi’nde sinema dersleri veriyor. 1988 yılında çektiği Selam Bombay ile büyük bir başarı elde etti. Film, 1988 yılında CANNES’da Altın Kamera ve İzleyici Ödülü’nü aldı, 1989’da yabancı dilde en iyi film dalında OSCAR’a aday oldu. 2001 yılında çektiği Muson Düğünü, Venedik Film Festivali’nde Altın Aslan ödülünü kazandı.
Doha Film Enstitüsü Katar tarafından finanse edilen Zoraki Radikal, 69. Venedik Film Festivali’nin açılış filmi oldu. Filmin açılış sekansındaki müzik herkesi öyle bir çarptı ki… Müzikler, film kadar konuşulur oldu. Hemen söyleyelim; Fareed Ayaz ve Abu Muhammad’ın Kangna adlı kavvali yani Pakistan sufi müziğiydi dinlediğiniz.
Zoraki Radikal filminde ABD hayranı Pakistanlı bir gencin hayatının bir kesitine tanık oluyoruz. Changez (Riz Ahmed), Pakistan’da Prenses soyundan gelen ve kast sisteminde üst sınıfta yer alan bir aileye mensup. Babası, ülkesinde ünlü bir şair. Changez (Cengiz) ve kız kardeşi Bina’nın en büyük rüyası ise New York’ta yaşamak. Ve Cengiz, Amerikan rüyasını gerçekleştirebilmek için ilk adımı atar: Ivy League (Sarmaşık Birliği) okullarından biri olan Princeton Üniversitesi’ne kabul edilir. Mezun olunca Manhattan’ın en iyi şirketlerinden birinde işe girer. Patronun yeğeni fotoğraf sanatçısı Erica (Kate Hudson) ile bir ilişki yaşamaya başlar. Amerikan rüyasını gerçekleştirmeye çok yaklaşmışken, 11 Eylül saldırıları ile hayatı alt üst olur (11 Eylül sadece ikiz kulelerdekilerin hayatına mal olmadı. ABD’de yaşayan tüm Orta Doğulular için karanlık günler başladı. Nine Eleven hayatlarımıza hoş gelmedi).
İşi gereği İstanbul’a gelen Cengiz, İstanbul’da bulunan Başak Yayınevi’nin sahibi Nazmi Kemal’in (Haluk Bilginer) Orta Doğulu ünlü şairlerin şiirlerinin bulunduğu ve Türkçe’ye çevrilmiş olan bir antolojiden Cengiz’in babasına ait bir şiiri bulup okuması, devşirme Yeniçerileri anlatması sonucu, iç hesaplaşmasındaki döngüyü tamamlar, istifa eder ve Pakistan’a döner (Başak Yayınevi ve İstanbul görüntülerinin gerçeği yansıtmadığını belirtmek isterim. İngilizler tarafından satın alınmış İstanbul menşeli bir yayınevinin de ütopik olduğunu düşünüyorum). Lahor Üniversitesi’nde ders vermeye başlar. Lahor Üniversitesi’nde ders veren Amerikalı bir profesörün kaçırılması olayıyla ilgili kendisiyle konuşan gazeteci Bobby Lincoln’e hikayesini anlatır.
Hey Usame!
Medeniyetler arası diyaloğun bu kadar önemli olduğu bir dönemde, Zoraki Radikal filmi kişisel hikayelerimizin en mahrem bölümlerini hatırlatması açısından da önemli. Hayatının bir döneminde Amerika’da yaşamış olanlar, filmde anlatılan Orta Doğuluların yaşadıkları aşağılanma ve havaalanında yaşadıkları sert uygulamaların çok azının filmde gösterilmiş olduğunu söyleyeceklerdir. Yanınızdan geçen insanların size Usame diye seslenmesi, iç hatlarda uçuş yaparken Türkiye kredi kartıyla ödeme yaptığınız için herkesin içerisinde kıyafetlerinizi çıkarmak zorunda bırakılmanız, daha ABD’ye adım attığınız gibi havaalanında maruz kaldığınız aşağılanma ve şiddet… Film, yaşadıklarımızın tamamını göstermiyor bence… Amerika’da yükselen milliyetçiliğin tezahürleriyle karşılaşmış olanlar, filmle duygusal bir bağ kuracaklardır.
Peki ya imkansız aşklar yaşayanlar. Aralarına milliyet, dil, din, ırk gibi engeller girenler. Erica ve Cengiz’in aşkına inanma-ma-yı seçenler, henüz hiç aşık olamamış faniler midir?
Amerikan rüyası üstüne yıkılanlar, bu aşağılanmaya daha fazla dayanamayıp ülkesine dönenler, çeşitli sebeplerle aşık olduğu kişi ile birlikte olamayanlar, aralarına aileler, farklı milliyetler, renk, sınıf, Doğu-Batı gibi aysbergler girenler, ten rengi daha koyu diye, ayakkabılarını çıkarıyor diye alay edilenler, bu filmle büyük bir empati kuracaklar, kişisel öyküleriyle sarmaş dolaş olarak salondan çıktıklarında kendi içlerindeki hesaplaşmalara geri döneceklerdir. » Zoraki Radikal film sayfası |
