Sürpriz yumurta

Bir ürünü pazarlamanın binbir farklı yolu vardır. Müşteri deneyimi yönetimi alanında çalışanlar iyi bilir tanıtımın en etkili yöntemlerinden biri de ağızdan ağıza yapılandır. Müşteriye sunulan hizmetin beklenilenin üzerinde ilgi görmesinin hem yatırımcıya hem de son kullanıcıya geri dönüşü daha karlı olur.

Bir tasarımcı hedef kitlesinin beklentilerini göz önüne alarak bir kıyafet tasarlar. Bu tasarımın ne kadar satılacağı konusunu da hesaba katar elbet. İş filmlere gelince bu ekstra bir önem kazanır. Söz konusu olan onlarca milyon dolar çünkü. Biz bu işin mutfağında olmadığımız için filmin ne kadar izleneceği konusunda çıkarım yapabilmemiz çok mümkün değil. Yapacağımız tahminlerin ne kadar sağlıklı olacağı da ayrıca üzerine düşünülmesi gereken bir durum.

Dreamworks stüdyosu Madagascar gibi bir prodüksiyona para yatırırken beklentilerini deneyimlerine dayanarak iki yüz milyon dolar domestik hasılat civarında belirler. Belirler belirlemesine ama amiyane tabirle papaz her zaman pilav yemez. Madagascar stüdyosunun beklentilerini karşılamış olabilir ama her yıl en az iki veya üç süper prodüksiyonun gişede hedeflediği rakamların yanından geçmemesi alışılagelmiş bir durum.

Aynayı ters çevirelim bir de diğer taraftan bakalım. Her prodüksiyon öncesi onay mekanizmasında asli görevi üstlenen stüdyo yöneticisi “olur” vermeden bazı parametreleri göz önüne alır elbet. Ancak işin kurdu tabir edilen bu kişilerin de beklediklerinin çok üzerinde gişe geliri getiren yapımlar mevcut. Genel olarak 'sleeper' olarak adlandırılan bu tür yapımlara ülkemizde de rastladık.

Bizden en iyi üç örneğinin ikisi aynı yönetmenin elinden çıkma Babam ve Oğlum ile Issız Adam. Sektörün tozunu yutmuş, girdi ve çıktısını iyi bilen ancak ismini hatırlayamadığım bir eleştirmen Babam ve Oğlum filmi için infial yaratacak derecede etkili ve duygusal demişti. Hakikaten de öngörüsü seyirci tarafından desteklenmiş yetmiş dört bin kişilik ilk hafta izleyicisini ikinci haftasında ikiye üçüncü haftasında ilk haftanın üç misline katladı. Gösterim süresi dolduğunda ise dört milyon izleyici sayısına bir hayli yaklaşmış bir rakama ulaştı yapım. Benzer bir süreç Issız Adam filmi için de işlemişti. Üçüncü örnek ise 5 Kasım 2010’da gösterime çıkacak New York’ta Beş Minare filminin arkasındaki isim Mahsun Kırmızıgül’ün ilk filmi Beyaz Melek.

Yurtdışından örnekleyecek olursak yakın tarihli filmlerden; The Notebook (81 milyon dolar), Wedding Crashers (209 milyon dolar), My Big Fat Grek Wedding (241 miyon dolar), Seabiscuit (120 milyon dolar), Scream (102 milyon dolar), There’s Something About Mary (175 milyon dolar) ilk etapta aklıma gelenler. Peki neye dayanarak bu filmler sleeper sınıfına dahil oluyor? İlk üç gün gişe sayıları toplam hasılatlarının yüzde yirmilik kısmından daha azına denk gelen filmler yukarıda okuduğunuz örnekler.

Bu noktada bana aynı özelliğe sahip olan filmler yok mu diye sorabilirsiniz. Var mutlaka. En beylik örneği ise geçen senenin fenomeni Avatar. 77 milyon dolarlık ilk üç gün gişesi toplamda ise 760 milyon dolarlık toplam hasılatı mevcut. Şu an ikincisi gösterilen Paranormal Activity ve Blair Witch Project gibi pazarlama stratejilerinin güçlü olması sebepli bu filmleri sleeper sınıfına dahil edemiyoruz. Yineleme olacak belki bu sınıflamaya dahil olabilmek için önemli olan kriterin stüdyonun akıllıca pazarlama stratejisinin değil ağızdan ağıza yapılan reklamın etkin faktör olduğunu belirtmem gerek.
Yabancı filmleri kendi piyasamızda mercek altına yatırırsak karşımıza 2012, Vertical Limit, Ghost Ship, Meet Joe Black gibi örnekler çıkıyor. Neden bu örnekler peki? Vertical Limit filmi ülkemizde sekiz yüz bin üzeri bir kişi sayısına ulaştı gösterime çıktığı zaman. Bu sayıyı bir kriter olarak kabul edersek o çapta izleyiciye ulaşan filmler My Best Friend’s Wedding, 300, Spider Man 3 gibi örneklendirilebilir. Bunlar sadece ülkemizde değil tüm dünyada ilgi görmüş ve hatırı sayılır gişe sayılarına ulaşmış filmler. Meet Joe Black ve Ghost Ship ise altı yüz binlik izleyiciye ulaşarak tüm dünyada ses getiren Runaway Bride, You’ve Got Mail, Notting Hill, The Ring, Shrek 2 filmleriyle eş seviyede izlenmiş oldular. Benim yabancı sermayeli sleeper filmler için düşüncem gösterime çıktıkları zamanda ait olduğu türe ait eksikliği ve ihtiyacı karşılıyor nitelikte olmalarıdır.

Sonuçta her işin ve hatta ikili ilişkilerin bile bir matematiği mevcuttur. Gelin görün ki papaz her zaman pilav yemiyorsa ummadık taş da baş yarabiliyor. Herkese iyi haftalar.