|
1. Charlie Chaplin
Sessiz sinemanın auteur'ü.
Chaplin, melodramı komedi ile birleştirme konusunda uzmandı
Chaplin, yarattığı Şarlo karakteri olarak sadece fiziksel güzellik ve sosyal prestij inançlarına karşı koymakla kalmaz. Aynı zamanda tüm insanların aşağıladığı sokaklarda yaşayan fakir bir bireyin nasıl bir kahramana dönüştüğünü gösterir.
Bu kahraman filmin hikayesinde önemli bir figür haline gelerek izleyiciyi büyüler. Charlie birçok başarısızlık ve talihsizlik yaşamasına rağmen, mutlu olmayı başarır.
Bunun da sadece kişisel irade ve adaptasyona dayandığını gösterir. Komik görünümlü olmasına rağmen - çok ince, solgun, sıradışı bir bıyık, garip tavırlar ve garip bir yürüyüş ile - en güzel kadınlar Şarlo’nun cömertliğine, aylaklığına ve sadakatine aşık olurlar.
Ünlü eserleri: ‘The Great Dictator – Büyük Diktatör’, ‘City Lights – Şehir Işıkları’, ‘Modern Times – Modern Zamanlar’.
2. Orson Welles
1915 yılında Wisconsin’de doğan Orson Welles’in babası bir yazar annesi ise piyanistti. Annesi 1923, babası ise 1927 de ölen ve Amerikanın dahi çocuklarından kabul edilen ve daha ziyade kendi kendini yetiştirmiş bir kimliği olan Orson’un kültürü ilk aile çevresinde ve daha sonraları Avrupa ve ABD'de etkileşime girdiği bazı kültürel kurum ve çevrelerce şekillendirildi.
16 yaşında okuldan ayrılıp Dublin Gate Theatre da oyuncu oldu.
19 yaşında ilk tiyatrosunu kurup Shakespear oynayan genç adam, radyo da anlatıma dayalı bazı programlar da yapıyordu. 23 yaşında H.G. Wells’in Dünyalar Savaşı romanından uyarladığı ve radyonun normal yayın akışını keserek verdiği 1938 Cadılar Bayramı programı ile Amerikalılar'ı gerçekten Merihliler'in istilasına uğradıklarına inandırarak ülke çapında panik yarattı.
Welles’in sinemasını en iyi anlatan film 1941 yapımı ‘Yurttaş Kane - Citizen Kane’ filmidir.
Welles in ilk uzun metrajlı filmi olan bu film son derece etkileyici ve güçlü bir kişinin Charles Foster Kane’in (basın kıralı William Randolph Hearts veya silah kıralı Basil Zaharof’a ait olduğu söylenen) portresini çizer.
Tüm Barok stilizasyonuna, derin odaklanmasına ve karmaşık (sürekli Flash-back’lerle geriye dönülerek) anlatımına rağmen anlatılan daha senaryo aşamasında biten kurgulanmış bir hikayedir.
Filmde kullanılan teknikler, örneğin derin odaklanma, daha önce kullanılmışsa da Welles bu teknik ve yöntemleri filmin karmaşık yapısı içinde ustaca birleştirerek yarım yüzyılı aşan bir süredir tartışılan bir film ortaya çıkarmıştır.
Ünlü eserleri: ‘Citizen Kane – Yurttaş Kane’, ‘The Lady from Shanghai - Şangaylı Kadın’, ‘Touch of Evil - Bitmeyen Balayı’.
3. Alfred Hitchcock
Sir Alfred Joseph Hitchcock (13 Ağustos 1899 - 29 Nisan 1980), İngiliz film yapımcısı ve yönetmen. Sinema tarihinin en etkili figürlerinden biri olarak kabul edilir. Altmış yıla yayılan kariyerinde, birçoğu bugün hala yaygın olarak izlenen ve üstünde düşünülen 50'den fazla uzun metrajlı film yönetti. "Gerilim Ustası" olarak bilinir.
Filmleri, 46 dalda Akademi Ödülü'ne aday gösterildi ve 6 ödülü de kazandı. Ancak beş kez aday gösterilmesine rağmen En İyi Yönetmen ödülünü asla kazanamadı.
Hitchcock pek çok röportajında, ünlü filmi ‘Sapık’ için “gülmek için yapılmış, eğlenceli bir filmdir” der. Filmi ilk defa görenler ve efsanevi duş sahnesini izleyenler, Hitchcock’un bu sözleri üzerine, onun tuhaf bir eğlence anlayışı olduğunu düşünürler. Ama ikinci ve daha sonraki izlemelerde bu duyguyu yaşamaya başlarlar. ‘Sapık’, yönetmen için saf sinemadır.
Hitchcock’un favori karakterleri aslında görünmeyen, mezardan kendini hissettiren karakterlerdir. Tıpkı Psycho/ Sapık’taki Mrs. Bates gibi. Mrs. Bates aslında yoktur ancak oğlu Norman Bates filmin yarısından çoğunda onun varlığına bizi inandırır. Hitchcock’un bu hayali manipülasyonları genel olarak kadınları konu alır.
Ünlü eserleri: ‘Psycho – Sapık’, ‘Rear Window – Arka Pencere’, ‘The Birds – Kuşlar’.
4. Stanley Kubrick
Sinema sanatının en yaratıcı ve etkileyici yönetmenlerinden biri olan Stanley Kubrick, 26 Temmuz 1928'de New York'da dünyaya geldi. Okulda fazla başarılı olmayan Stanley’e Ortaokul yıllarında babası bir fotoğraf makinesi hediye etti ve oğlunun fotoğrafa karşı büyük bir ilgi duymasını sağladı. Kubrick, girişmeye karar verdiği her projeden önce o konu hakkında uzun süreli ve derinlemesine çalışma yapmayı severdi; konuyu felsefi, psikolojik, sosyolojik ve tarihsel bağlamda araştırırdı.
Teknolojik gelişmelerin hızının insanın geçmiş dönemlerle olan bağlarını gerekenden önce kopararak içgüdüsel davranışlarının olgunlaşarak gelişmesi yerine başıboş kalmasına sebep olduğunu düşünüyordu. Böylece insanoğlu kendi sosyal yaşamının evrimini kontrol edebilmenin yanısıra bu gelişmeleri kontrol etme konusunda da başarısız oluyordu.
Ünlü eserleri: ‘2001: A Space Odyssey - 2001: Uzay Yolu Macerası’, ‘Eyes Wide Shut - Gözleri Tamamen Kapalı’, ‘The Shining – Cinnet’.
5. Akira Kurosawa
Japon yönemen Kurosawa, sınıf savaşı, onur ve haysiyet gibi karmaşık fikirleri üstlenen duygusal destanların ustasıydı.
Gerçek bir samuray ailesinden gelen Akira Kurosawa, 1910 yılında Tokyo'da doğdu. Askeri akademide savaş sanatı öğretmeni olan babasının disiplini altında yetişti. Kendo, eskrim, gibi savaş sanatları eğitiminin yanısıra, meditasyon, resim ve kaligrafi eğitimi gördü.
Akira Kurosawa kariyerine metin yazarı ve sessiz film yorumcusu olarak başladı. Ardından Tho Film Şirketi'nde yönetmen yardımcılığı yapıp senarist olarak çalıştı. 1943'te senaryosunu yazmış olduğu ‘Sugata Sanshiro-Judo Destanı’ adlı film ilk yönetmenlik denemesidir. Film, Japon sansürü tarafından 'İngiliz-Amerikan' yanlısı bulunarak yasaklandığı gibi İkinci Dünya Savaşının ardından Amerika’da gösterilmek istendiğinde feodal fikirleri övdüğü gerekçesiyle Amerikan Sansür Kurumu tarafından da yasaklandı.
Gerçek çok değişkendir, görecedir, kişilere ve çıkarlara, bakış açılarına, insanların görmek istediklerine göre değişir. Olayı dinleyen yabancının da dediği gibi “insanlar hoşlanmadıkları şeyleri hemen unutmak isterler…”
Dört ayrı bakış açısını kullanarak kurgulanan filmin senaryosu, tek gerçekten yola çıkarak sayısız gerçeğe ulaşmaktadır. Bu, "tek gerçek" inancına dayanan batı ussallığının da bir anlamda yadsınmasıdır.
Ünlü eserleri: ‘Seven Samurai – Yedi Samuray’, ‘Rashomon’, ‘Yojimbo’.
Devam edecek…
|
